Ο δημόσιος χαρακτήρας του νερού ως κοινωνικού αγαθού βρίσκεται ξανά σε κίνδυνο. Οι πρόσφατες δηλώσεις (12.09) του Υπουργού Περιβάλλοντος, Θ. Σκυλακάκη ήταν αποκαλυπτικές. Συγκεκριμένα, ο Υπουργός προανήγγειλε:
- Αυξήσεις στα τιμολόγια της ύδρευσης στην ΕΥΔΑΠ.
- Συγχωνεύσεις των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) σε εταιρείες ανά νομό με σχεδόν σίγουρη την είσοδο ιδιωτών στη διοίκησή τους και την αύξηση στα τιμολόγιά τους.
- Φαραωνικά έργα με την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στα νησιά του Αιγαίου και στην Αττική που εισάγουν με έμμεσο τρόπο ιδιώτες στη διαχείριση του νερού.
Η κυβέρνηση της ΝΔ μετά τα διαδοχικά μπλόκα από το ΣτΕ το 2022, αρχικά για την παραχώρηση του Εξωτερικού Υδραγωγείου (ΕΥΣ) Αθήνας, στη συνέχεια ενάντια στην ΚΥΑ τιμολόγησης νερού και τελικά για την αναγκαστική επιστροφή των μετοχών ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στο Δημόσιο, είχαμε αναγνώσει ότι ψάχνει συνεχώς έμμεσους τρόπους να βάλει χέρι στο νερό, προετοιμάζοντας μια μεγάλη επίθεση στο δημόσιο χαρακτήρα του.
Η αρχή είχε γίνει με τη συμπερίληψη των Υδάτων σε μια νέα ρυθμιστική αρχή μαζί με την ενέργεια και τα απόβλητα, που ονομάζεται ΡΑΑΕΥ και είναι η μετεξέλιξη της ΡΑΕ της γνωστής αρχής που «ρυθμίζει» τις τιμές ρεύματος ευνοώντας τα καρτέλ να θησαυρίσουν. Με τη συμπερίληψη των υδάτων στη ρυθμιστική αρχή είχαν άπαντες αναρωτηθεί τι θα ρυθμίζει η αρχή σε ένα δημόσιο αγαθό. Στη συνέχεια η ΝΔ, ως απόκριση στις τεράστιες καταστροφές του Daniel, ψήφισε τη δημιουργία της ΟΔΥΘ ΑΕ, μια εταιρείας με αντικείμενο τη διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία, που θα λειτουργεί με όρους αγοράς.
Οι ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ για την αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης έρχονται να πατήσουν πάνω στην ίδρυση της αρχής αυτής και στις προθέσεις για τη δημιουργία μια αγοράς νερού: α) με κύριους παίκτες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, που παρότι υπό κυβερνητικό έλεγχο θα λειτουργούν περαιτέρω με όρους αγοράς (ακόμα και τώρα υπάρχουν μέτοχοι σε αυτές με το 51+% ανήκει στο κράτος), β) περιφερειακούς παίκτες τις νέες εταιρείες που θα λειτουργούν ανά νομό με σχεδόν σίγουρη την είσοδο ιδιωτών και γ) εταιρείες-οργανισμούς όπως ο ΟΔΥΘ και αντίστοιχες εταιρείες που συζητούνται και για άλλες περιοχές και θα βάλουν χέρι και στο αρδευτικό νερό. Η νέα αρχιτεκτονική της τιμολόγησης του νερού μέσω της ΡΑΑΕΥ στήνεται πάνω στην είσοδο ιδιωτών και θα φέρει αυξήσεις στα τιμολόγια νερού δημιουργώντας μια ιδιότυπη αγορά νερού που μεσοπρόθεσμα θα λειτουργεί με όρους κερδοφορίας.
Επιπλέον φαίνεται ότι με πρόσχημα την κλιματική κρίση και τη ξηρή περίοδο των τελευταίων ετών επιδιώκεται η είσοδος ιδιωτών στη διαχείριση νερού και στην εξυπηρέτηση συμφερόντων. Αυτό φαίνεται στην περίπτωση της Αττικής όπου χωρίς σοβαρές μελέτες προτείνονται φαραωνικά έργα εκτροπής παραποτάμων του Αχελώου προς το φράγμα Ευήνου με σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στα δασικά οικοσυστήματα της περιοχής.
Ακόμη η είσοδος ιδιωτών στο νερό επιτυγχάνεται με τη σύνδεση των εφεδρικών έργων παροχής νερού που προτείνονται με έργα ενέργειας. Αυτό φαίνεται τόσο για τα νησιά, όπου προτείνεται η λύση των αφαλατώσεων με «περιττή» ενέργεια από αιολικά-ηλιακά που διαχειρίζονται ιδιώτες αλλά και για το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας όπου προτείνεται η εφεδρική παροχή νερού μέσω αντλησοταμίευσης από το φράγμα Καστράκι στον Αχελώο. «Τα έργα αυτά είναι εκ φύσεως ιδιωτικά», ανέφερε ο Υπουργός Σκυλακάκης. Ουσιαστικά η διαχείριση νερού ιδιωτικοποιείται μέσω της ενέργειας και με το πρόσχημα της λειψυδρίας.
Αναφορικά με το κατά πόσο έχουμε λειψυδρία επίσης, οφείλουμε να διαχωρίσουμε τις έννοιες λειψυδρία και ξηρασία. Ξηρασία σημαίνει ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η βροχή είναι χαμηλότερη του μέσου όρου της ετήσιας βροχόπτωσης. Λειψυδρία όταν το νερό δε φτάνει να ικανοποιήσει τις υδρευτικές ανάγκες μιας περιοχής και δε σημαίνει ότι συνδέεται απαραίτητα με ξηρασία. Στην περίπτωση των νησιών για παράδειγμα, η έλλειψη νερού οφείλεται κυρίως στην κατασπατάληση των υδάτινων πόρων λόγω της αθρόας τουριστικοποίησης και αδειοδότησης πισίνων.
Είναι γεγονός ότι η κλιματική κρίση θα καταστήσει τις περιόδους ξηρασίας όπως αυτή που βιώνουμε πιο συχνές και ενδεχομένως πιο παρατεταμένες. Απέναντι στις κυβερνητικές κατευθύνσεις που βλέπουν τη λύση στη διαχείρισή του νερού με όρους αγοράς εμείς διεκδικούμε:
- Τη ματαίωση των φαραωνικών έργων που προτείνονται για την ύδρευση της Αθήνας. Όχι στη νέα εκτροπή του Αχελώου. Η ΕΥΔΑΠ να πάψει να λειτουργεί ως ΑΕ, να ματαιωθούν τα σχέδια επέκτασής της και σε άλλες περιοχές και να προωθηθούν ως εφεδρικές λύσεις τεχνολογίες επαναχρησιμοποίησης του νερού που παράγεται στην Ψυτάλλεια.
- Τη ματαίωση των έργων σε ηλιακά-αιολικά-αφαλατώσεις που προτείνονται για τα νησιά του Αιγαίου. Θα πρέπει να μπει φρένο στην αθρόα τουριστικοποίηση, να απαγορευτούν οι νέες πισίνες και να προωθηθούν επίσης έργα επαναχρησιμοποίησης.
- Την ακύρωση των σχεδίων για τις συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ και μετατροπής του σε ΑΕ ανά νομό. Να ενισχυθούν οι ΔΕΥΑ με προσωπικό και πόρους για την αναβαθμισμένη λειτουργία τους.
- Την απεμπλοκή του νερού από τη ΡΑΑΕΥ και αντί αυξήσεων στα τιμολόγια απαιτούμε καθολική δωρεάν παροχή των αναγκαίων για τη διαβίωση ποσοτήτων νερού.
Δηλώνουμε ξεκάθαρα ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και δε θα επιτρέψουμε την περαιτέρω είσοδο ιδιωτών στη διαχείρισή του. Θα σταθούμε στο πλάι των κινημάτων νερού ανά την Ελλάδα και θα ματαιώσουμε τα σχέδια της κυβέρνησης.
Η μάχη για να μη γίνει ρεύμα και το νερό είναι μια μάχη που αφορά όλη την κοινωνία.
Και ο χρόνος να τη δώσουμε είναι τώρα!
Όχι στις αυξήσεις!
Όχι στην ιδιωτικοποίηση!
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό!
