Μάθε περισσότερα για την ιδρυτική μας συνδιάσκεψη.
Το ΜΕΡΑ25 είναι ένα νέος πολιτικός σχηματισμός, για τον οποίο χρειάζεται να γίνει ειδική συζήτηση και επεξεργασία. Όπως και για τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, έτσι και για το ΜΕΡΑ25, η προσέγγιση μας εκκινεί από το στόχο της ανασυγκρότησης του κινήματος και της πολιτικής απάντησης στις αστικές πολιτικές, και όχι από επιμέρους συμφωνίες ή διαφωνίες.
Με όρους πολιτικής φυσιογνωμίας και θέσεων, το ΜΕΡΑ25 αποτελεί μια μίξη ρεφορμιστικής αριστεράς και ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατίας, στον χώρο που έχει αφήσει η δεξιά μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ. Η ρητορική του ως προς την αριστερά είναι ταλαντευόμενη, καθώς υπάρχουν πλέον κείμενά του τα οποία το αυτοκατατάσσουν στην “ριζοσπαστική αριστερά” αλλά αυτό απουσιάζει στις κεντρικές εκφωνήσεις, πράγμα σημαντικό για κόμμα με αρκετά προσωποκεντρική εκπροσώπηση. Η ρητορική της “ρήξης” έχει ενταχθεί πλέον στα κεντρικά φυσιογνωμικά του χαρακτηριστικά, σηματοδοτώντας μια αριστερή στροφή σε επίπεδο φρασεολογίας, ενώ αναθεωρεί αυτοκριτικά τις θέσεις του σε πιο ριζοσπαστική κατεύθυνση, χωρίς όμως να καθιστά σαφές σε τι αναφέρεται (ρήξη με την ΕΕ; με το κεφάλαιο; με τους “τεχνοφεουδάρχες”; με το αστικό πολιτικό σύστημα;). Παρά τις αντιφάσεις του, σε κάθε περίπτωση καλύπτει ένα υπαρκτό κενό εκπροσώπησης στα αριστερά του πολιτικού φάσματος.
Η λειτουργία του παραμένει αρκετά προσωποκεντρική, τη στιγμή που επιχειρεί να μετασχηματιστεί από μετα-κόμμα σε μαζικό ρεφορμιστικό κόμμα, έστω και εάν δεν αυτοπροσδιορίζεται ως τέτοιο, αποκτώντας ερείσματα και στην περιφέρεια του ελληνικού κρατικού σχηματισμού, κυρίως στηριζόμενο στην εμπειρία όσων στελεχών του προέρχονται από την οργανωμένη αριστερά. Η προσπάθεια αυτή είναι αμφίβολο αν θα ευοδωθεί, καθώς η μαζικοποίησή του έχει γίνει με όρους επικρότησης ενός οιονεί κυβερνητικού σχεδίου και όχι εμπλοκής στις κοινωνικές διεργασίες και μάχες. Την ίδια στιγμή υπάρχει ένα τμήμα του με παρουσία στο δρόμο, όπως και κάποιος κόσμος του – κυρίως προερχόμενος από την αριστερά – με παρουσία στους κοινωνικούς χώρους. Αυτό δεν φαίνεται όμως να μπορεί να επικρατήσει ως γενικό υπόδειγμα, λόγω και των όρων με τους οποίους έχει συγκροτηθεί σε πρώτη φάση. Η αντίφαση αυτή διαπλέκεται και με την προγραμματική του πρόταση, που συχνά συγκροτείται πάνω σε “εφικτές ρεαλιστικές προτάσεις” και όχι σε αιχμές που μπορούν να λειτουργήσουν και ως μαχητά αιτήματα για τα κινήματα στο σήμερα. Αυτού του τύπου η προγραμματική εκφώνηση είναι αναμενόμενο να οδηγεί πολύ περισσότερο στη λογική της (κοινοβουλευτικής και οιονεί κυβερνητικής) ανάθεσης και λιγότερο στην εμπλοκή με το κίνημα. Επιπλέον, ενώ είναι θετική η παρουσία τμημάτων του στο δρόμο, ορισμένες φορές – κυρίως από βουλευτ(ρι)ές του – γίνεται με όρους που θυμίζουν επικοινωνιακή εκμετάλλευση, και όχι ουσιαστική εμπλοκή,
Παράλληλα, σε ιδεολογικό επίπεδο, ορισμένες αναλυτικές έννοιες που εισάγει, όπως η “τεχνοφεουδαρχία” ως περιγραφή της νέας μορφής οργάνωσης της παραγωγής στη σημερινή δυσμενή καπιταλιστική πραγματικότητα (“μετα-καπιταλισμός”) θεωρούμε ότι μάλλον συσκοτίζουν τις ταξικές παραγωγικές σχέσεις, αλλά και τον ρόλο των σύγχρονων καπιταλιστικών κρατών και υπερεθνικών σχηματισμών στη διασφάλιση των όρων διευρυνόμενης αναπαραγωγής του καπιταλιστικού συστήματος. Παράλληλα, δεν καθιστούν σαφές ποια κοινωνικά μπλοκ έρχονται αντιμέτωπα, και μέσα από ποια διαδικασία (από την ομαλή κυβερνητική εναλλαγή, την υιοθέτηση προτάσεων, ως την επαναστατική διαδικασία) θα επέλθει κατά την άποψή του η “αναδιανομή των μέσων παραγωγής” που ευαγγελίζεται, και σε τι θα επιφέρει τομές σε σχέση με τη σημερινή συγκεντρωμένη ιδιοκτησία των μεγάλων μέσων παραγωγής ή την ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής γενικότερα.
Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά και την απουσία μαζικού φορέα της μαχόμενης αριστεράς, προκύπτει εύλογα το ερώτημα των συνεργασιών σε διάφορα επίπεδα, ή και της εκλογικής στήριξής του, από κόσμο γύρω αλλά και εντός της δικής μας Αριστεράς. Καταρχάς θα πρέπει να κάνουμε σαφές πως ο στόχος μας είναι να ξεπεράσουμε μια αδυναμία των προηγούμενων ετών, έτσι ώστε σε πιθανές εκλογικές αναμετρήσεις να μην αρκούμαστε στο ρόλο της «κριτικής στήριξης» δυνάμεων της αριστεράς. Εκτός αυτού, αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τις συνεργασίες σε κάθε επίπεδο, και δεν ταυτίζουμε τις γενικές πολιτικές συνεργασίες με επιμέρους συνεργασίες σε κοινωνικούς χώρους, πρωτοβουλίες και σχήματα.
Όσον αφορά τις πιο κεντρικές πολιτικές συνεργασίες, γνωρίζουμε πως η συνεργασία με πολιτικούς σχηματισμούς δεν μπορεί να γίνει χωρίς επιπτώσεις στο πολιτικό στίγμα οποιουδήποτε σχηματισμού. Για παράδειγμα, οι εκλογές είναι μεγάλης εμβέλειας πολιτικό γεγονός, και άρα η όποια επιλογή σε αυτές δημιουργεί αντίστοιχες προσδοκίες και για τη συνέχεια. Το ΜΕΡΑ25 έχει κατοχυρώσει το πολιτικό στίγμα της “ρεαλιστικής ανυπακοής” (που – μεταξύ άλλων που προαναφέραμε – αποφεύγει να αναμετρηθεί με το ερώτημα της ρήξης με την ευρωζώνη και την ΕΕ) καθώς και τον σαφή ηγετικό ρόλο του Γ. Βαρουφάκη, καθιστώντας αδύνατες γενικευμένες πολιτικές συνεργασίες. Παρότι δεν θεωρούμε ότι υπάρχει έδαφος για γενικές πολιτικές συνεργασίες, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν στην ευρύτερη αριστερά οπτικές που βλέπουν το ζήτημα εντελώς “τακτικά”. Οι οπτικές αυτές, στην πράξη αρνούνται να αντιληφθούν ότι κάθε περίπτωση “συμμαχίας” θα ήταν εντελώς ετεροβαρής, ενώ, από τη δική του τακτική σκοπιά, δεν πρόκειται το ΜΕΡΑ25 να διασφάλιζε εκπροσωπήσεις σε ένα συμμαχικό του πολιτικό σχηματισμό που θα είχε σημαντικά διαφορετικό πολιτικό σχέδιο, καθώς έτσι θα του έδινε ορατότητα στο κεντρικό επίπεδο επιτρέποντάς του να κινηθεί αυτόνομα στη συνέχεια.
Από την άλλη, στο επίπεδο των κοινωνικών πρωτοβουλιών και σχημάτων υπάρχουν χώροι που ήδη συνυπάρχουμε με κόσμο από το ΜΕΡΑ25 (Εναλλακτική Παρέμβαση στο ΔΣΑ, Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών, ορισμένα δημοτικά και εργατικά σχήματα). Ο κόσμος αυτός συνήθως συμμετείχε πριν ακόμα τη συγκρότηση του ΜΕΡΑ25 στα συγκεκριμένα εγχειρήματα, και δίνει κοινές μάχες. Το ερώτημα πιο κεντρικής συνεννόησης με δυνάμεις του ΜΕΡΑ25 σε ειδικούς κοινωνικούς χώρους δεν έχει τεθεί ακόμα, και δεν είναι σίγουρο ότι θα προκύψει το επόμενο διάστημα, αφού κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το ενδεχόμενο συνεργασίας θα πρέπει να κρίνεται στη βάση των θέσεων και πρακτικών του σε κάθε χώρο.
Τα παραπάνω, δεν σημαίνουν ότι το ΜΕΡΑ25 αποτελεί πολιτικό μας εχθρό, ούτε όμως προνομιακό μας σύμμαχο. Η κριτική που πρέπει να του ασκείται εμπίπτει στην κριτική που θα ασκούσαμε σε έναν ρεφορμιστικό πολιτικό σχηματισμό που συντάσσεται με την αντικυρίαρχη πλευρά.
Δημήτρης Αδαμόπουλος, ΣΒ Βορείων
Γιάννος Γιαννόπουλος, ΣΒ Κυψέλης – Πατησίων – Γαλατσίου
