Για τις Αθηναίες, ειδικά όσες διαμένουν στα βόρεια προάστια της πόλης, το δάσος Συγγρού αποτελεί αγαπημένο χώρο βόλτας, άθλησης, συνάντησης με φίλους/γειτόνισσες. Παράλληλα, είναι ένας από τους σημαντικότερους πνεύμονες οξυγόνου που διαθέτει η κατά τα άλλα τσιμεντένια πόλη μας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της στοχευμένης επίθεσης που δέχονται οι δημόσιοι χώροι πρασίνου, το Δάσος Συγγρού έρχεται αντιμέτωπο με όλο και μεγαλύτερες απειλές.
Για να δώσουμε σύντομα την εικόνα: Το Δάσος είναι κληροδότημα της Ιφιγένειας Συγγρού, με τη διαθήκη της να ορίζει ρητά και δεσμευτικά τους όρους διαχείρισής του όσον αφορά το δημόσιο χαρακτήρα του. Χαρακτηρίζεται ως περιαστικό Δάσος, το μεγαλύτερο στην Αττική, χαρακτήρας που του δίνει ενισχυμένο βαθμό προστασίας συγκριτικά με τα άλση. Τη διαχείρισή του έχει από το 1988 το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ). Πολλά χρόνια τώρα το δάσος βάλλεται από κυβερνήσεις και τοπική αυτοδιοίκηση που έχουν πλάνα εμπορικής αξιοποίησης του με εμπλοκή ιδιωτικού φορέα, ειδικά από τότε που το Συγγρού εντάχθηκε στην περιουσία του ΤΑΙΠΕΔ.
Από το 2019 κάθε λογής ενέργειες έχουν γίνει που καταμαρτυρούν τα σχέδια οικονομικής εκμετάλλευσης του δάσους. Ούτως ή αλλιώς, το ΙΓΕ λίγο πολύ λειτουργεί σαν εταιρία, επιφορτισμένο να διαχειρίζεται το δάσος με τον πιο… κερδοφόρο τρόπο, αδιαφορώντας όμως για την ουσιαστική προστασία του (ξερόχορτα, μπάζα, εγκαταλελειμμένα κτίρια). Καθετί συμβαίνει υπό το κάλυμμα του αφηγήματος περί «ανάπλασης του παρατημένου χώρου». Άλλωστε, ο Μάκης Βορίδης, όσο ήταν υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, είχε δηλώσει προκλητικά πως υπάρχουν σχέδια «αναβάθμισης» -δηλαδή εμπορικής αξιοποίησης – του δάσους, με συμπράξεις ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, για να μετατραπεί το Συγγρού σε πάρκο πόλης στο οποίο θα υπάρχουν αναψυκτήρια κι εστιατόρια και θα διοργανώνονται διαφόρων ειδών εκδηλώσεις.
Ενδεικτικά, μέχρι στιγμής έχουμε δει το δάσος να κλείνει ή να μπαίνει ωράριο λειτουργίας με την πρόφαση της πανδημίας και της καραντίνας, το πάρκινγκ στην λεωφόρο Κηφισίας να κλείνει «λόγω έργων», αλλά στην πραγματικότητα να ετοιμάζεται να μισθωθεί σε ιδιώτη, να χτίζονται δεξαμενές πυρόσβεσης σε αναδασωτέα περιοχή, να ανυψώνονται φράχτες-συρματοπλέγματα σε αρκετά σημεία περιμετρικά του δάσους. Είναι ολοφάνερο ότι, χωρίς εξαίρεση, τα παραπάνω αποτελούν μεθοδεύσεις αποκλεισμού της καθολικής και χωρίς περιορισμούς πρόσβασης και χρήσης του δάσους και συνάμα προσπάθειες μείωσης του δημόσιου χαρακτήρα του.
Τελευταίο γεγονός, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου πιο έντονα από ποτέ, είναι η εκτεταμένη κοπή υγιούς θαμνώδους βλάστησης με αλυσοπρίονα και αυτοκινούμενο μικρό σκαπτικό μηχάνημα με πλήρως καταστρεπτικά αποτελέσματα. Ειδικά το σκαπτικό έχει οδηγήσει σε θάνατο ολόκληρου σχεδον του πληθυσμού των χελωνών. Πιο συγκεκριμένα, μια ιδιωτική εταιρεία, με την έγκριση του Δασαρχείου, έχει αναλάβει με εργολαβία τον «καθαρισμό» του δάσους, δήθεν για λόγους πυροπροστασίας, κόβοντας ανεξέλεγκτα και χωρίς λογική θάμνους, νεαρά δέντρα και ό,τι φύεται από το έδαφος μέχρι 2,5 μέτρα ύψος. Οι εν λόγω εργασίες στο Δάσος Συγγρού άρχισαν τον Αύγουστο του 2022, σταμάτησαν όμως μετά από κινητοποιήσεις πολιτών (μάλιστα υπήρξε και συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Αμαρουσίου) και τελικά ξανάρχισαν στα τέλη Νοέμβρη.
Οι εργασίες φυσικά ξεκίνησαν χωρίς εκπόνηση σχετικής εμπεριστατωμένης μελέτης, και είναι πρόδηλο ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη η πιθανότητα σοβαρής αλλοίωσης της φυσιογνωμίας της βλάστησης του δάσους. Το δε επιχείρημα της μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς για να δικαιολογηθεί η καταπάτηση του Συγγρού είναι εντελώς υποκριτικό, καθώς δεν υπάρχει ούτε προσωπικό καθαρισμού του δάσους, ούτε σταθερό κλιμάκιο της πυροσβεστικής να περιπολεί ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Μπροστά σε όλα αυτά, ο δήμος Αμαρουσίου με μπροστάρη το δήμαρχο Αμπατζόγλου τάσσεται υπέρ των επεμβάσεων και της εξίσωσης του Συγγρού με περιαστικό άλσος, ακυρώνοντας εντελώς το δασικό του χαρακτήρα.
Η επίθεση που περιγράφεται έχει ξεκινήσει χωρίς να πάρει υπόψη της την τοπική κοινωνία, και γι’αυτό ήδη έχει βρει αντιστάσεις. Ακόμη και το δημοτικό συμβούλιο Αμαρουσίου εξέδωσε μια πολύ θετική απόφαση σχετικά με το δάσος και την τύχη του. Ας σημειωθεί πώς η μεγάλη επισκεψιμότητα του δάσους είναι παράγοντας που συχνά έχει λειτουργήσει προστατευτικά προς αυτό ενάντια σε φυσικές καταστροφές- αλλά και κάθε λογής καλοθελητές- , παρά τις προσπάθειες του δήμου, του ΙΓΕ, του Υπουργείου να παρουσιάσουν τις επισκέπτριες του δάσους ως απειλή για αυτό, σαν δυνάμει εμπρήστριες, καταπατήτριες, βάνδαλες. Και πράγματι, η μοναδική πραγματική ασπίδα προστασίας του δάσους, αυτές και αυτοί που έχουμε λόγο για την τύχη του, είμαστε εμείς: όσοι και όσες τρέχουμε, περπατάμε, βγάζουμε βόλτα τα κατοικίδιά μας, πηγαίνουμε σχολείο, κοινωνικοποιούμαστε μέσα σε αυτό -κανένα ιδιωτικό συμφέρον, φράχτης, τεμαχισμός, καμία ελλιπής κι ανεύθυνη προσπάθεια «πυροπροστασίας». Πρέπει να απαιτήσουμε να παραμείνει ανέπαφος ο χαρακτήρας του δάσους, ως δημόσιος και φυσικός χώρος. Να πιέσουμε για μόνιμες προσλήψεις προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες του δάσους (καθαριότητα, πυρασφάλεια). Αν δεν πάρουμε το ζήτημα στα χέρια μας, θα μετατραπεί σε ένα ακόμα «άλσος» με τις καντίνες τους, τις καφετέριες -και γιατί όχι- εισιτήριο.
Ενάντια στην καταστροφή του δάσους Συγγρού, τα σχέδια ανάπλασής του, τον περιορισμό της πρόσβασης σε αυτό.
//ΔΑΣΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟ, ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΑΝΟΙΧΤΟ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ.
//ΚΑΜΙΑ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ
//ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟΥΜΕ ΤΑ ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
