Υπερασπιζόμενη τα συμφέροντα των e-food, Wolt, Uber κλπ., η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπλοκάρει στο Συμβούλιο της ΕΕ την πρώτη οδηγία εδώ και πολλά χρόνια που θα έδινε συγκεκριμένα νέα δικαιώματα σε εργαζόμενες -ους.
Με την ενέργεια αυτή, η κυβέρνηση υπεραμύνεται του κατάπτυστου νόμου Χατζηδάκη, του μοναδικού σε όλη την ΕΕ που καθιερώνει το νομικό τεκμήριο υπέρ της «ανεξάρτητης» σχέσης εργασίας για τους απασχολούμενους στις πλατφόρμες που υπολογίζονταν σε 625.953 στην Ελλάδα το 2021.
Η οδηγία θα επιβάλλει σε όλα τα κράτη μέλη το τεκμήριο υπέρ της εξαρτημένης, μισθωτής σχέσης εργασίας και το νομικό βάρος της απόδειξης του αντιθέτου θα έπεφτε στους εργοδότες. Συνεπώς, αν η οδηγία περάσει, ο νόμος Χατζηδάκη θα πρέπει να αλλάξει. Η οδηγία προβλέπει επίσης περιορισμό στις αποφάσεις που μπορούν να παρθούν από τους αλγόριθμους, απαιτώντας για παράδειγμα κάθε απόφαση για απόλυση (δηλαδή, διακοπή σύνδεσης στην πλατφόρμα) να λαμβάνεται από άνθρωπο. Προβλέπει επίσης την τακτική ενημέρωση των εργαζομένων και άλλων απασχολούμενων για μια σειρά από αλγοριθμικές παραμέτρους (υπολογισμός αμοιβών και κατανομής της εργασίας, χρήση προσωπικών δεδομένων κα.) των οποίων, επιπλέον, θα μπορούν να ζητήσουν τη διόρθωση.
Οποιαδήποτε από τις τέσσερις κυβερνήσεις που μπλοκάρουν αυτή τη στιγμή (Γερμανία, Γαλλία, Εσθονία και Ελλάδα) και να αλλάξει στάση στο Συμβούλιο των υπουργών εργασίας τη Δευτέρα, η οδηγία περνάει και δίνει άμεσα ασφαλιστική κάλυψη και ανθρώπινες αποδοχές σε 5,5 εκατομμύρια εργαζόμενους -ες, που εξόφθαλμα κατηγοριοποιούνται ψευδεπίγραφα ως «ελεύθεροι συνεργάτες» αυτή τη στιγμή. Δίνει επίσης συγκεκριμένα νομικά εργαλεία σε ακόμα περισσότερες -ους να διεκδικήσουν συλλογικές συμβάσεις και δικαιώματα ενημέρωσης, ακόμα και σε όσους επιλέξουν να παραμείνουν αυτοαπασχολούμενοι. Η σημασία των παραπάνω γίνεται ιδιαίτερη μεγάλη αν υπολογίσουμε ότι οι απασχολούμενοι στις πλατφόρμες αναμένεται να φτάσουν τα 43 εκατομμύρια το 2025 στην ΕΕ.
Έγινε ξαφνικά η ΕΕ φιλική προς τους εργαζόμενους ;
Καθόλου, απλά το ελληνικό εργατικό δίκαιο είναι πλέον ένα από τα πιο απορρυθμισμένα και φιλο-εργοδοτικά, σε σημείο μια οδηγία της αντεργατικής ΕΕ να επιβάλει συγκεκριμένες βελτιώσεις. Επιπλέον, η ταχύτητα της επέλασης των ψηφιακών πλατφορμών στην οικονομίας της Ευρώπης, με τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων που επιβάλουν, είναι τέτοια που ακόμα και οι θεσμοί της ΕΕ δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν και προτιμούν να την οριοθετήσουν. Τέλος, τα τελευταία χρόνια έχουμε δει άνοδο εργατικών αγώνων των εργαζομένων στις πλατφόρμες στην Ελλάδα, στην Ισπανία, την Ιταλία και αλλού. Στο επίκεντρο αυτών των κινητοποιήσεων, μεταξύ άλλων, βρίσκεται σταθερά η κατηγοριοποίηση των απασχολούμενων ως εργαζομένων, ώστε να ενταχθούν στο πλαίσιο του εργατικού δικαίου.
Όμως, η ελληνική κυβέρνηση συντάσσεται με τα πλέον επιθετικά λόμπι των πλατφορμών, όπως ο Μακρόν που περηφανεύεται ότι είναι στο τσεπάκι της Uber, η εσθονική κυβέρνηση που δηλώνει ανοιχτά ότι κάνει ότι της πει η Wolt και οι Γερμανοί Φιλελεύθεροι που, βάση της συμφωνίας του κυβερνητικού συνασπισμού, μπλοκάρουν ότι δεν τους αρέσει στην ΕΕ — στη συγκεκριμένη περίπτωση ακολουθούν τις συστάσεις της Delivery Hero, στην οποία ανήκει η «ελληνική» e-food.
Καλούμε το ΚΚΕ που κρατά αντιφατική στάση, καταδικάζοντας και την στάση της κυβέρνησης για μπλοκάρισμα της οδηγίας αλλά και την ίδια την οδηγία ως όπλο των εργοδοτών, να στηρίξει το δίκαιο αίτημα των εργαζομένων και να πιέσει για την υιοθέτησή της. Άμα είναι όπλο τους, γιατί έχουν ξοδέψει τόσα λεφτά σε λόμπινγκ για να την αποτρέψουν; Χωρίς αυταπάτες για τον χαρακτήρα της ΕΕ, η Αριστερά πρέπει να στηρίξει κάθε ρύθμιση που βελτιώνει τη θέση των εργαζομένων και διευκολύνει τους μελλοντικούς αγώνες για ακόμα περισσότερες κατακτήσεις. Ειδικότερα, το ζήτημα αυτό αποτελεί κομμάτι του συνολικότερου αγώνα για κατάργηση του καθεστώτος του «εργαζομένου με μπλοκάκι», που εργάζεται κατ’ ουσίαν υπό συνθήκες μισθωτού χωρίς τα πλήρη δικαιώματα ενός μισθωτού και φέρνει εκ των πραγμάτων την κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στους χώρους εργασίας.
Ως Αναμέτρηση στεκόμαστε στο πλευρό των εργαζομένων και των αγωνιστικών σωματείων τους όπως η ΣΒΕΟΔ που με σαφή τρόπο καλεί τη κυβέρνηση να αλλάξει στάση και να εγκρίνει την οδηγία. Στεκόμαστε, επίσης, στο πλευρό δεκάδων συνδικάτων και αγωνιστικών συλλογικοτήτων που σε όλη την Ευρώπη παλεύουν για την έμπρακτη ικανοποίηση των αιτημάτων των εργαζομένων στις πλατφόρμες αλλά και για την ανατροπή της τάσης κυριαρχίας του μοντέλου Uber/Wolt που οδηγεί στη διάλυση δύο αιώνων κατακτήσεων του εργατικού κινήματος.
