Την 1η Νοεμβρίου του 2023 αποχώρησε από κοντά μας ο κομμουνιστής διανοούμενος Γιώργος Μανιάτης και με βαθιά συγκίνηση τον αποχαιρετούμε. Ως Αναμέτρηση θέλουμε να εκφράσουμε τα συλλυπητήρια μας στη σύζυγο του Λια, τον γιο του, Γιάννη Ιόλαο και όλους τους δικούς του ανθρώπους
Ο σύντροφος Γιώργος Μανιάτης στρατεύτηκε στην την ΚΝΕ και το ΚΚΕ στη δεκαετία του 1970, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε ως υπεύθυνος του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών και υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Το 1989 αποχώρησε από το ΚΚΕ αντιδρώντας στη συμμετοχή στην κυβέρνηση Τζανετάκη, συστρατευόμενος με το ρεύμα της ΚΝΕ-ΝΑΡ.
Είχε πάντα μεγάλο ενδιαφέρον για τον μαρξισμό αλλά και την ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας, το εύρος αυτού του ενδιαφέροντος που συνοδευόταν με την έμπρακτη στράτευση από τα χρόνια του αντιδικτατορικού αγώνα. Νεότεροι ηλικιακά σύντροφοι του θα παρακολουθούσαμε τη καθοριστική συμβολή του στο περιοδικό Ουτοπία όσο και στον Όμιλο Μαρξιστικών Ερευνών του οποίου υπήρξε συντονιστής. Πάντα μεταδοτικός και συντροφικός, συνέβαλε στην ανάπτυξη της κριτικής των σύγχρονων προβλημάτων και τη σύνδεση του μαρξισμού με νεότερες θεωρητικές αναζητήσεις και ριζοσπαστικής πολιτικής. Προσέγγιζε κάθε ζήτημα με ανοιχτότητα και αιχμηρή σκέψη, καλώντας κάθε συνομιλητή να σκεφτεί το ευρύτερο πλαίσιο ερωτημάτων που ανοίγονται. Άνθρωπος που συνδύαζε μία σπάνια και εντυπωσιακή ευρυμάθεια με εντυπωσιακή ταπεινότητα και διαλλακτικότητα, ο Γιώργος Μανιάτης ομόρφαινε και πλούτιζε κάθε συζήτηση, είτε μιλούσε για μουσική, λογοτεχνία, πολιτική φιλοσοφία ή τον αγαπημένο του Ολυμπιακό. Είτε με τους φοιτητές του στο πανεπιστήμιο είτε στον όμιλο είτε σε κάποια από τις εκδηλώσεις που μιλούσε, ο Γιώργος πάντα ήταν κορυφαίος δάσκαλος χωρίς ίχνος διδακτισμού. Πάντα ενέπνεε τους γύρω του να πάρουν τον λόγο να γίνουν κομμάτι της θεωρητικής αναζήτησης που αναμετριέται με τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής.
Ειδικότερα στα θέματα του πολιτισμού, η συμβολή του ήταν ιδιαίτερα σπουδαία, πιστός στην υπόθεση της ανάδυσης ενός νέου εργατικού πολιτισμού που θα φέρει εντός του και τις κορυφαίες στιγμές όλων των προηγούμενων κοινωνικών σχηματισμών. Έγραφε έτσι ότι «η μαρξιστική στάση…ότι το προλεταριάτο είναι ο φυσικός, δηλαδή ο ιστορικά αναγκαίος κληρονόμος όλων των υψηλών στιγμών του πολιτισμικού παρελθόντος, συμπυκνώνει τη θεμελιώδη κοινωνικοπολιτική σημασία που έχει το ζήτημα του πολιτισμού στον αγώνα της εργατικής τάξης για την κατάκτηση της εξουσίας». Τη θέση αυτή ανέπτυξε, μεταξύ άλλων, σε δεκάδες κείμενα αλλά και στα βιβλία Ρίχαρντ Βάγκνερ: το «καθαρά ανθρώπινο, Ο Ρουσώ και η αναζήτηση της αυθεντικής επικοινωνίας και Η διαλεκτική της χειραφέτησης. Επιπλέον, μέσα από το έργο του άσκησε κριτική στις ελλείψεις και στις στρεβλώσεις του κομμουνιστικού κινήματος του 20ου αιώνα, μένοντας συγχρόνως πιστός στη δυνατότητα του μαρξισμού-λενινισμού να ανανεώνεται και να συνδέεται με τις νέες τάσεις επαναστατικής χειραφέτησης.
Οι λίγες γραμμές που γράφονται υπό το βάρος της θλίψης, δεν μας επιτρέπουν να αναφερθούμε πιο αναλυτικά στις μελέτες και συμβολές του, πάνω στις οποίες πρέπει ακόμα να σκύψουμε, να διαβάσουμε και να συζητήσουμε μαζί τους.
Ο Γιώργος Μανιάτης εξέφραζε ένα ήθος, μία κουλτούρα και μία πολιτική και θεωρητική στάση που σήμερα σπανίζει στην Αριστερά και στο επαναστατικό κίνημα. Ως ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της γενιάς που έζησε τη μεταπολίτευση, την ανάπτυξη και μαζικοποίηση του ριζοσπαστικού ρεύματος στη χώρα αλλά και την ήττα και τη διπλή διάψευση του ’89, χωρίς ποτέ να υποχωρεί όμως από την υπόθεση της επανάστασης και της άλλης κοινωνίας. Η απουσία του είναι δυσαναπλήρωτη. Όμως, το κενό που αφήνει πίσω του, θα φροντίσουμε να γίνει έμπνευση για τους αγώνες και τις θεωρητικές αναζητήσεις της νέας εποχής, στις οποίες πάντα στρεφόταν και ο ίδιος.
