«Οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία, αλλά δεν το ξέρουν». Οι φοιτήτριες, οι μαθητές, οι οικοδόμοι, οι υπάλληλοι γίνονται κατάληψη, γίνονται διαδήλωση, γίνονται φωνές του ραδιοφωνικού σταθμού, γίνονται περιφρούρηση, βάρδια στα ιατρεία, βάρδια στα εστιατόρια, χέρια στον πολύγραφο, χέρια στην καθαριότητα, χέρια στον χορό, χέρια στην πύλη, γίνονται χώρος, γίνονται χρόνος, στιγμή-στιγμή ανοίγουν τον δρόμο, κάθε άνθρωπος και μια στιγμή, κινούν μαζί την κοινή των ιστορία, σταματούν τις δουλειές των και συναντιούνται, συναθροίζονται, πορεύονται, πυκνώνουν τις γραμμές των, αυθόρμητα ρεύματα ανθρώπων που σκάβουν τον βραχύ χρόνο επίμονα, συρρέουν στη Σταδίου, στην Κλαυθμώνος, στην Αιόλου, συγκλίνουν κατά κύματα από το Αιγάλεω, από τα Σεπόλια, από την Κυψέλη, από τα Μέγαρα, σμίγουν στη Βάθης, την Αλεξάνδρας και την Ομόνοια, στήνουν οδοφράγματα στα Χαφτεία, στην Πατησίων, στην 3ης Σεπτεμβρίου, συγκρούονται ξανά και ξανά Μάρνη κι Αβέρωφ, μπροστά στο υπουργείο Δημοσίας Τάξεως, μια φορά, δυο φορές, τρεις φορές, γίνονται γεγονότα οι άνθρωποι μέσα στα δακρυγόνα, επίμονα γεγονότα, πεισματάρικα, όσο κι αν ρίχνουν στο ψαχνό οι ασφαλίτες, οι παρακρατικοί φασίστες, οι φύλακες του καθεστώτος, πολιορκούν τον βραχύ χρόνο οι άνθρωποι, τον διαπερνούν κι ανοίγονται στη μακρά διάρκεια, είναι πια όλοι κι όλες μαζί Το Πολυτεχνείο κι η πόλη – στις 15, στις 16, στις 17, στις 18 ακόμη – ονομάζεται μονάχα Πολυτεχνείο. Το Πολυτεχνείο· γεωγραφία μαχόμενης δημοκρατίας, χειραφέτησης και αντίστασης, με εστίες που μετακινούνται, συσπειρώνονται, δολιχοδρομούν, αμύνονται μέσα στον πυρήνα των και γύρω από εκείνον, μετασχηματίζονται σε οδοφράγματα από τρόλεϊ, αυτοκίνητα, μαδέρια, σιδερικά και υλικά οικοδομών, στο ύψος της Δεριγνύ, στην πλατεία Αιγύπτου, στο ύψος της Καποδιστρίου· σιγοκαίνε σαν φωτιές στη Βερανζέρου· αψηφούν τις ενέδρες των παρακρατικών και των χωροφυλάκων που καραδοκούν με τις συμπαγείς ράβδους στα σκοτεινά, στην Τοσίτσα, στη Μετσόβου και σε άλλα στενά των Εξαρχείων· δονούν από τα ραδιοκύματα τις καρδιές πίσω απ’ τις κλειστές πόρτες των διαμερισμάτων· κρατιούνται από τα κάγκελα καθώς πέφτουν οι ντουμ-ντουμ· ανασυντάσσονται μέχρι τη «Σόνια»· τραγουδούν τα βραχνά τραγούδια της λευτεριάς ενώπιον των προβολέων, καθώς μαρσάρει αμείλικτο το ΑΜΧ – 30.
Πού εισβάλλουν οι λοκατζήδες και οι ασφαλίτες; Πού ακροβολίζονται οι δολοφόνοι; Πού σημαδεύουν τα περίπολα; Πού παρατάσσονται τα τεθωρακισμένα; Πού αρχίζει και πού τελειώνει, λοιπόν, αυτή η πόλη η οποία ονομάζεται Πολυτεχνείο; Πού βρίσκεται το ματωμένο χνάρι του άνισου αγώνα, αλλά και της επίμονης αντίστασής της; Βρίσκεται στη διασταύρωση Αβέρωφ και Μάρνη, το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου, όπου δολοφονούνται μέσα σε δυο ώρες από τα πυρά των παρακρατικών σκοπευτών του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως ο 17χρονος μαθητής Διομήδης Κομνηνός και ο 26χρονος υπάλληλος Βασίλης Φαμέλλος· βρίσκεται γύρω από το Πολυτεχνείο, όπου τη νύχτα της 16ης προς 17 Νοεμβρίου ή κατά τα ξημερώματα της ίδιας μέρας δολοφονούνται από τις συμπαγείς ράβδους των ασφαλιτών ο Δημήτρης Κυριακόπουλος, ο Σπύρος Μαρίνος-Γεωργαράς και ο Ευστάθιος Κολλινιάτης· βρίσκεται στα σκαλιά του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, όπου πυροβολείται θανάσιμα από «ελεύθερο σκοπευτή» η 22χρονη Νορβηγίδα Τόριλ Μαγκρέτε Ένγκελαντ, αργά το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου· βρίσκεται στη γωνία Ζωσιμάδων και Καλλιδρομίου, όπου δολοφονείται με σφαίρα στον τράχηλο ο 22χρονος φοιτητής της Παντείου, Γιώργος Σαμούρης, τα μεσάνυχτα της 17ης Νοεμβρίου· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας στην πλατεία Βάθης, όπου στρατιωτικό περίπολο γαζώνει τον 24χρονο εργάτη Νικόλαο Μαρκούλη· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας στους Αγίους Αναργύρους, όπου τραυματίζεται θανάσιμα από αστυνομικά πυρά η ηλικιωμένη Αικατερίνη Αγγελή Αργυροπούλου· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας στα Νέα Λιόσια, όπου δολοφονείται μέσα στο αυτοκίνητό του από πυρά περιπόλου ο 48χρονος υπάλληλος Γιώργος Γεριτσίδης· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας λίγο πιο κάτω από τον κινηματογράφο «Αελλώ», όταν οι ριπές των τεθωρακισμένων διαλύουν την αυθόρμητη διαδήλωση και ρίχνουν νεκρό τον 19χρονο οικοδόμο Στέλιο Καραγεώργη· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας στην ταράτσα της μεσοπολεμικής πολυκατοικίας της οδού Αιγύπτου 1, όπου ο 23χρονος ηλεκτρολόγος Μάρκος Καραμανής δολοφονείται από τους ελεύθερους σκοπευτές του 573 Τάγματος Πεζικού, οι οποίοι ενεδρεύουν στο κτίριο του ΟΤΕ· βρίσκεται το πρωινό της ίδιας μέρας στη διασταύρωση των οδών Κότσικα και Πατησίων, όπου ο 16χρονος μαθητής Αλέξανδρος Σπαρτίδης δολοφονείται από τα πυρά των ίδιων ελεύθερων σκοπευτών· βρίσκεται το μεσημέρι της ίδιας μέρας στη διασταύρωση Χέυδεν και Αχαρνών, όπου δολοφονείται από πυρά τεθωρακισμένου ο Αφγανός ταχυδακτυλουργός Μπασρί Καράκας, ο οποίος περπατούσε μαζί με τον μικρό γιο του, Φερούχ· βρίσκεται το μεσημέρι της ίδιας μέρας στη διασταύρωση των οδών Ορεινής Ταξιαρχίας και Παπάγου, στου Ζωγράφου, όπου δολοφονείται από πυρά τεθωρακισμένου ο 5χρονος Δημήτρης Θεοδώρας του Θεοφάνους· βρίσκεται το μεσημέρι της ίδιας μέρας στην οδό Μεταγένους 8, στον Νέο Κόσμο, όπου δολοφονείται από αστυνομικά πυρά η 17χρονη Βασιλική Μπεκιάρη, εργαζόμενη μαθήτρια· βρίσκεται το μεσημέρι της επόμενης μέρας στη διασταύρωση Στουρνάρα και Πατησίων, όπου δολοφονείται με σφαίρα στο κεφάλι ο 20χρονος ηλεκτρολόγος Μιχάλης Μυρογιάννης· βρίσκεται το μεσημέρι εκείνης της μέρας, Γλάδστωνος και Πατησίων, Καποδιστρίου και 3ης Σεπτεμβρίου, όπου, αντιστοίχως, τραυματίζονται θανάσιμα από πυρά μυδραλίων ο 43χρονος δικηγόρος Κυριάκος Παντελεάκης και ο 63χρονος βιοτέχνης Ανδρέας Κούμπος· βρίσκεται στα σακατεμένα σώματα, τις πληγές, τις δύσκολες εγχειρήσεις των 1.103 τραυματιών· βρίσκεται στα κρατητήρια και στα κέντρα βασανιστηρίων. «Μετρούσες, πάλι ακέφαλο έψιλον πετρωμένο ήτα το άλφα πολτός από τον φάλαγγα».
Ένας άλλος ποιητής έγραψε: «Τα γεγονότα δεν έχουνε διαστάσεις την ώρα που τελούνται τις αποχτούνε με τον χρόνο». Το Πολυτεχνείο νίκησε τον βραχύ χρόνο της ήττας, της παραίτησης, της υποταγής, της συγκατάθεσης. Το Πολυτεχνείο αίρει 50 χρόνια τώρα τούτο το στιγμιαίο της αναπότρεπτης καταστροφής στον δικό του χρονότοπο της προσδοκώμενης απελευθέρωσης. Το Πολυτεχνείο είναι η διαλεκτική διάρκεια της ιστορίας των ανθρώπων που το ύψωσαν, το ενσάρκωσαν, το κατοίκησαν, το υπερασπίστηκαν. Αλλά με χίλιους τρόπους είναι και η διαλεκτική διάρκεια της δικής μας ιστορίας, ημών των επιγενομένων κι εκείνων που θα ‘ρθουν ύστερα από μας, ώσπου οι άνθρωποι να λυτρωθούν από την ιστορία σε ό, τι σήμερα φαίνεται αδικαίωτη ουτοπία στο βάθος του ορίζοντα.
Πολυτεχνείο είναι 50 χρόνια τώρα η πόλη του Αγώνα, η διαρκής διαδρομή στα βαθιά χνάρια μιας histoire inconsciente που διαπλάθει συνειδήσεις του μέλλοντος κι ωθεί σε δράση κόντρα στο αδυσώπητο παρόν των κυρίαρχων ανακατασκευών και καθηλώσεων.
Το Πολυτεχνείο ζει.
Νίκος Σκοπλάκης.
