Όταν το 2010 η FIFA επέλεξε το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου να διεξαχθεί στο Κατάρ, προξένησε με την απόφαση αυτή απορίες, ενδοιασμούς και αντιδράσεις. Το Κατάρ είναι μια χώρα με αφιλόξενο κλίμα και χωρίς αθλητικές υποδομές. Ακόμη πιο σημαντικό δε, είναι ότι το μουντιάλ είναι μία διοργάνωση εξ ορισμού πολυπολιτισμική, ένας θεσμός – γιορτή για όλη σχεδόν την υφήλιο. Πώς θα μπορούσε να φιλοξενηθεί σε μία χώρα όπου οι γυναίκες καταπιέζονται συστηματικά, σε μία χώρα όπου η σεξουαλική αυτοδιάθεση θεωρείται κακούργημα; Πώς θα μπορούσε το μουντιάλ να διοργανωθεί από ένα καθεστώς που καταπνίγει κάθε πολιτικό και συνδικαλιστικό δικαίωμα και κάθε κριτική στη δυναστεία των εμίρηδων που εξουσιάζουν;
Η FIFA αποφάσισε ότι μπορεί και επέμεινε ότι το Κατάρ είναι το πιο κατάλληλο μέρος για το Μουντιάλ του 2022. Με όπλο το (άπειρο) χρήμα που διαχειρίζεται, προσπάθησε να καταπνίξει κάθε διαφωνία και εναντίωση. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν ακόμα έρθει. Το Κατάρ για να καταφέρει να κατασκευάσει τις απαιτούμενες υποδομές από το μηδέν και σε στενά χρονικά πλαίσια, χρησιμοποίησε εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες ως εργάτες, κυρίως από την Ινδία, το Νεπάλ και το Μπαγκλαντές. Οι άνθρωποι αυτοί δούλευαν πάνω από 12 ώρες την ημέρα, σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 40οC, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και ασφάλειας. Τις λίγες ώρες που δε δούλευαν, στοιβάζονταν κατά χιλιάδες σε καταλύματα-γκέτο, υπό ακατάλληλες συνθήκες υγιεινής και διαβίωσης, με την πανδημία Covid να δίνει το τελειωτικό χτύπημα. Το αποτέλεσμα ήταν ο θάνατος τουλάχιστον 6500 εργατών και ο σοβαρός τραυματισμός ή ασθένεια πολλών περισσότερων.
Το καθεστώς εργασίας και διαβίωσης των ανθρώπων αυτών, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί με κανέναν άλλον τρόπο εκτός από καθεστώς σκλαβιάς. Μία σκλαβιά που στο Κατάρ και στις γύρω χώρες, έχει θεσμικό χαρακτήρα και φέρει το όνομα «σύστημα Καφάλα». Στο σύστημα αυτό, ο κάθε μετανάστης εργάτης είναι υπό την εποπτεία του εργοδότη του, στον οποίο παραχωρεί το διαβατήριο του και την ελευθερία μετακίνησης εντός και εκτός της χώρας. Για κάθε νομική προστασία και για κάθε ατομική ελευθερία, που έτσι κι αλλιώς στο Κατάρ είναι ελάχιστες, υποτιθέμενος εγγυητής είναι ο εργοδότης, κάτι που στην ουσία καθιστά τον εργαζόμενο απολύτως δέσμιο. Όσο για τις απολαβές των εργατών, παρόλο που στο Κατάρ το μέσο μηνιαίο ατομικό εισόδημα είναι μεγαλύτερο των 6000 ευρώ, οι μετανάστες που εργάστηκαν για το μουντιάλ παίρνουν κατά μέσο όρο 230 ευρώ και αυτό αφού ορίστηκε το 2020, μετά από διεθνείς πιέσεις, κατώτατος μισθός. Φυσικά ούτε λόγος για υπερωρίες, παροχές, αποζημιώσεις, άδειες ή οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να στοιχειοθετήσει βασικό εργασιακό δικαίωμα.
Από όλα τα παραπάνω προκύπτει εύλογα το ερώτημα του γιατί η FIFA επέλεξε και επέμεινε να διοργανωθεί το μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ. Ισχύει ότι η FIFA είναι ένας οργανισμός πλήρως και βαθειά διεφθαρμένος και σίγουρα αυτό σχετίζεται με την επιλογή του Κατάρ. Το γεγονός αυτό όμως δεν αποτελεί το μόνο αλλά ούτε καν το κυρίαρχο αίτιο.
Αρχικά, η FIFA αντιλαμβάνεται το ποδόσφαιρο ως κάτι το ιδιόκτητο, που πρέπει να αξιοποιηθεί κυρίως για περισσότερο χρήμα και για περισσότερη εξουσία. Έτσι, οι διοργανώσεις δίνονται σε όποια χώρα υπόσχεται τα περισσότερα λεφτά και τα λιγότερα προβλήματα. Επειδή δε η FIFA δεν αντιλαμβάνεται το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό κτήμα, θεωρεί ότι τα λιγότερα προβλήματα βρίσκονται εκεί όπου υπάρχει λιγότερη δημοκρατία, λιγότερα δικαιώματα και πιο ισχυρές και απολυταρχικές κεντρικές εξουσίες. Αξίζει εξάλλου να θυμηθούμε ότι το μουντιάλ το 2018, διεξήχθη στη Ρωσία, όπου «ένας ισχυρός αρχηγός κράτους μπορεί να παίρνει αποφάσεις», όπως είχε πει το 2013 ο τότε γενικός γραμματέας της FIFA.
Εξίσου σημαντικό κριτήριο για τη FIFA είναι ότι αντιλαμβάνεται το ποδόσφαιρο ως εμπόρευμα. Το ποδόσφαιρο ως εμπόρευμα, εντάσσεται στους νόμους της αγοράς και αυτοί οι νόμοι δε χωράνε ούτε ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε ηθική, ούτε ιδεώδη. Χωράει μόνο το οικονομικό κέρδος, στο κυνήγι του οποίου τα πάντα επιτρέπονται.
Όλα τα παραπάνω δεν περιορίζονται στο διεθνές σκηνικό και στον οργανισμό της FIFA, αλλά αντανακλώνται σε κάθε πτυχή του «σύγχρονου επαγγελματικού» ποδοσφαίρου. Στην Ευρώπη, τα πανάκριβα εισιτήρια αποκλείουν τους απλούς φιλάθλους κάνοντας τα γήπεδα τουριστικά αξιοθέατα, ενώ οι διοργανώσεις κόβονται και ράβονται κατά τις ορέξεις των καναλιών και των χορηγών. Στην Ελλάδα, με στόχο την κοινωνική ισχυροποίηση, έχει γεμίσει το ποδοσφαιρικό προσκήνιο από διεφθαρμένες διοικήσεις και μαφιόζους προέδρους που έχουν αδειάσει τα γήπεδα, έχουν εξαφανίσει δεκάδες ιστορικούς συλλόγους και έχουν διαλύσει τις επαγγελματικές κατηγορίες. Σε όλο τον κόσμο όμως, μόνιμος και αποκλειστικός ένοχος και στόχος αστυνομίας, δικαστών και ΜΜΕ είναι ο απλός κόσμος του γηπέδου, αντί για τα συστήματα διαπλοκής και διαφθοράς του ποδοσφαίρου.
Σε αυτή τη διεθνή και εγχώρια κατάσταση του ποδοσφαίρου, που μας επιβάλλεται, πρέπει και μπορούμε να αντισταθούμε. Με αφορμή το εγκληματικό προσεχές παγκόσμιο κύπελλο, ενώνουμε τις φωνές μας με το παγκόσμιο κίνημα οπαδών και φιλάθλων για αποχή από το Κατάρ 2022. Κόντρα στην παγκόσμια καμπάνια της FIFA για αντιπερισπασμό και ωραιοποίηση, που χρησιμοποιεί διαφημίσεις, χορηγίες, σχέσεις με δημοσιογράφους, influencers και διασημότητες. Οργανώνουμε, ενθαρρύνουμε και συμμετέχουμε σε δράσεις εναλλακτικής απασχόλησης κατά τη διάρκεια των αγώνων, για να μείνουν οι τηλεοράσεις κλειστές και να μη γίνουμε μέρος αυτού του μουντιάλ.
